"Video 1: Bakıda COP29"
COP29-a Giriş:
İqlim Dəyişiklikləri Müzakirəsi Üçün Əhəmiyyətli Beynəlxalq Forumun Açıqlaması
COP29 (Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi üzrə Konfransı) dünya miqyasında iqlim dəyişikliklərinə qarşı mübarizəni gücləndirmək məqsədilə həyata keçirilən mühüm bir tədbirdir. 2024-cü ildə keçirilən bu konfrans, iqlim böhranının ağırlaşdığı bir dövrdə, ölkələrin karbon emissiyalarını azaltmaq, təbii sərvətləri qorumaq və bərpa olunan enerji mənbələrinə keçidi sürətləndirmək kimi məsələlərə diqqət çəkdi. Son nəticələr, bir sıra yeni razılaşmaların əldə edilməsi ilə müşayiət olundu və gələcəkdəki iqlim siyasətlərinin əsasını qoydu.
COP29, xüsusilə inkişaf etmiş və inkişaf etməkdə olan ölkələr arasında əməkdaşlığın artmasına, eləcə də karbon vergi və maliyyə yardımlarının daha ədalətli şəkildə bölüşdürülməsinə yönəlmiş addımların atılmasına səbəb oldu. Bu tədbir, qlobal iqlim hədəflərinin həyata keçirilməsi istiqamətində mühüm bir mərhələ təşkil edir.
Azərbaycan genişmiqyaslı tədbirin öhdəsindən uğurla gəldi, bu sahədə yüksəksəviyyəli təşkilatçılıq qabiliyyətini nümayiş etdirdi. Bütün tərəflərin yekdilliklə COP29-un yüksək səviyyədə təşkilinə görə Azərbaycana rəsmi şəkildə təşəkkür elan olunması barədə qərar qəbul etməsi bunun bariz göstəricisidir. Konfransın yekunlarına əsasən, bir neçə əsas istiqamətə diqqət yetirildi:
Əldə olunan nəticələr:
Bakı Maliyyə Məqsədi (BMG) barədə razılıq
əldə olunub
COP29-da qəbul olunan ən önəmli qərarlardan biri hər il inkişaf etməkdə olan ölkələrə 1,3 trilyon dollar iqlim maliyyəsini yönəltməyi nəzərdə tutan yeni öhdəlik olan Bakı Maliyyə Məqsədi (BMG) barədə razılığın əldə olunmasıdır. Bakı Maliyyə Məqsədi, inkişaf etmiş ölkələrin 2035-ci ilə qədər inkişaf etməkdə olan dövlətlər üçün hər il ən azı 300 milyard dollar məbləğində vəsaitin səfərbər olunmasına rəhbərlik etməsini nəzərdə tutan əsas hədəfləri müəyyənləşdirir.
Paris Sazişinin 6-cı Maddəsinin Tam Aktivləşdirilməsi:
İndi ölkələr və şirkətlər, yüksək keyfiyyətli və şəffaf karbon bazarları vasitəsilə iqlim hədəflərinə çatmaq üçün əməkdaşlıq edə bilərlər. Paris Sazişinin 6-cı maddəsinin icrası, qlobal istiləşmə ilə mübarizə üçün hər il 250 milyard dollar qənaət etməyə imkan verəcək və bu, mühüm bir addım olacaqdır.
Zərər və Ziyan Fondunun Tam Təşkilatlanması:
COP29-da Zərər və Ziyan Fondunun işə salınması üçün mühüm addım atıldı. Bu, xüsusilə iqlim dəyişikliyinin nəticələrinə qarşı daha həssas olan kiçik ada dövlətləri və Afrika ölkələri üçün mühüm dəstək olacaqdır.
Bakı Adaptasiya Xəritəsinin Yaradılması:
Konfrans çərçivəsində Bakı Adaptasiya Xəritəsi qəbul edildi və bu, gələcəkdə iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma ilə bağlı dialoqların və əməkdaşlığın əsasını təşkil edəcəkdir.
COP29 Əsas Nailiyyətləri:
Energetika üzrə Öhdəliklər:
Enerji saxlama, enerji şəbəkələri, zonalar, koridorlar və hidrogen kimi məsələlərə dair öhdəliklər və bəyanatlar qəbul edildi. Bu öhdəliklər 150 tərəfdaş tərəfindən dəstəklənib.
Yaşıl Rəqəmsal Fəaliyyət:
75-dən çox hökumət və rəqəmsal sahədən 1100-dən çox iştirakçı, rəqəmsal texnologiyalar vasitəsilə emissiyaların azaldılması və iqlim dəyişikliyinə qarşı dayanıqlığın gücləndirilməsi məqsədini güdən bəyanatı imzalayıblar.
Orqanik Tullantılardan Metan Emissiyalarının Azaldılması:
50-dən çox ölkə, dünya üzrə orqanik tullantılardan metan emissiyalarının 51%-ni təşkil edən ölkələr, Metan üzrə Qlobal Öhdəliklərə töhfə verəcək bəyanatı imzalayıblar.
Kənd Təsərrüfatı üçün İqlimlə Qavuşma Təşəbbüsü:
Bu platforma mövcud kənd təsərrüfatı iqlim təşəbbüslərini birləşdirir və fermerlərə dəstək və maliyyə resurslarına çıxış əldə etmələrinə kömək edir.
Su Resursları Təşəbbüsləri:
COP29, iqlim hərəkətləri üçün "Su Resursları Təşəbbüsləri" başlatdı. Bu təşəbbüs, təxminən 50 ölkə tərəfindən təsdiq edilib və iqlim dəyişikliyi kontekstində su resursları problemlərinin həlli üçün regional və beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsinə töhfə verəcəkdir.
Bu nailiyyətlər, COP29-un qlobal iqlim hədəflərinin həyata keçirilməsi və iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə beynəlxalq əməkdaşlığın gücləndirilməsi yolunda mühüm bir addım oldu.
COP30: Qlobal İqlim Dəyişikliyi ilə Mübarizə:
2025-ci ildə keçiriləcək BMT-nin İqlim Dəyişikliyi Konfransı (COP30) noyabr ayında Braziliyanın Belém şəhərində baş tutacaq. Bu tədbir, qlobal iqlim dəyişikliyi ilə mübarizədə mühüm mərhələ olacaq və dünya ölkələri, istixana qazlarının emissiyalarının azaldılması, artıq qaçılmaz olan iqlim dəyişikliyinə uyğunlaşma və iqlim fəlakətlərinə ən həssas olan ölkələrə maliyyə dəstəyi təmin edilməsi məsələlərini müzakirə edəcəklər.
Əhəmiyyətli olan odur ki, COP30 konfransı beynəlxalq əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi və hamı üçün davamlı gələcək əldə etmək məqsədilə innovativ həllərin axtarılması üçün bir platforma olacaq.
COP30-da Müzakirə Olunacaq Əsas Mövzular:
İstixana Qazlarının Emissiyalarının Azaldılması:
Bu konfransda dünya ölkələri, qlobal istiləşməyə səbəb olan karbon dioksidi (CO₂), metan və digər istixana qazlarının emissiyalarını necə azaltmaq barədə müzakirələr aparacaqlar. 2015-ci ildə imzalanmış Paris Sazişi çərçivəsində, dünyada qlobal istiliyin sənaye dövrü öncəsi səviyyəyə nisbətən 2°C-dən çox yüksəlməsinin qarşısını almaq, daha yaxşısı isə 1,5°C ilə məhdudlaşmaq məqsədi qoyulub.
İqlim Dəyişikliyinə Uyğunlaşma:
Hətta əgər insanlıq istixana qazlarının emissiyalarını əhəmiyyətli dərəcədə azaltsa belə, bəzi iqlim dəyişiklikləri artıq geri dönməzdir. COP30-da ölkələr, bu dəyişikliklərə necə uyğunlaşmaq barədə müzakirə aparacaqlar: su basmalarından, quraqlıqlardan, fırtınalardan qorunma yolları, və s.
İqlim Dəyişikliyi ilə Mübarizə Üçün Maliyyə Dəstəyi:
İqlim dəyişikliyindən əziyyət çəkən inkişaf edən ölkələr, uyğunlaşma və yaşıl enerji inkişafı üçün maliyyə dəstəyi tələb edirlər.
Texnologiyalar və İnnovasiyalar:
Konfransda, emisiyaların azaldılmasına və iqlim dəyişikliyinin təsirləri ilə mübarizəyə kömək edə biləcək yeni texnologiyalar da müzakirə ediləcək.
COP30 üçün Məkan:
Konfrans yerləri əvvəlcədən seçilir və bu proses tez-tez konfransa ev sahibliyi etmək üçün təklif verən müxtəlif ölkələri əhatə edir. Konfransa ev sahibliyi edən ölkələr maddi-texniki təchizatı və tədbirin təşkilini təmin etməyi, həmçinin səmərəli danışıqlara şərait yaratmağı öhdələrinə götürürlər.
Comments